Từ ngày 01/01/2026, hình thức thuế khoán sẽ chính thức bị bãi bỏ hoàn toàn theo khoản 6 Điều 10 Nghị quyết 198/2025/QH15, đánh dấu bước ngoặt lớn đối với hàng triệu hộ kinh doanh trên toàn quốc. Thay vào đó, tất cả hộ kinh doanh phải chuyển sang cơ chế tự kê khai, tự tính và tự nộp thuế dựa trên doanh thu thực tế. Đây không chỉ là thay đổi về quy trình mà còn đòi hỏi sự thay đổi căn bản trong cách quản lý và vận hành kinh doanh hàng ngày.
LƯU Ý QUAN TRỌNG
Bài viết dựa trên Nghị quyết 198/2025/QH15 (thông qua ngày 17/5/2025) và các văn bản pháp luật hiện hành. Tuy nhiên, các quy định chi tiết vẫn đang được Bộ Tài chính hoàn thiện và có thể được điều chỉnh. Độc giả nên thường xuyên cập nhật thông tin từ Tổng cục Thuế hoặc tham khảo ý kiến từ đơn vị tư vấn thuế chuyên nghiệp.
Tại Sao Phải Bỏ Thuế Khoán?
Việc xóa bỏ thuế khoán xuất phát từ Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, nhằm mục tiêu hiện đại hóa quản lý thuế và tăng cường minh bạch hóa hoạt động kinh doanh. Cơ chế thuế khoán cũ tồn tại nhiều bất cập: không phản ánh đúng năng lực kinh doanh thực tế, tạo kẽ hở cho việc khai giảm doanh thu và gây thất thoát ngân sách.
Với phương pháp kê khai mới, mỗi đồng doanh thu đều được ghi nhận minh bạch qua hóa đơn điện tử, giúp cơ quan thuế quản lý chính xác hơn đồng thời tạo môi trường cạnh tranh công bằng cho tất cả các hộ kinh doanh.
7 Việc Hộ Kinh Doanh Cần Làm Ngay Để Tránh Bị Phạt
1. Rà Soát Và Xác Định Nhóm Doanh Thu
Bước đầu tiên và quan trọng nhất là xác định chính xác nhóm doanh thu mà hộ kinh doanh của bạn thuộc về. Theo quy định mới, hộ kinh doanh được chia thành 4 nhóm:
Nhóm 1 - Dưới 500 triệu đồng/năm: Được miễn thuế TNCN và VAT, nhưng vẫn phải kê khai doanh thu một lần mỗi năm (chậm nhất 31/01 năm sau).
Nhóm 2 - Từ 500 triệu đến dưới 3 tỷ đồng/năm: Nộp thuế theo tỷ lệ % trên doanh thu, được giảm trừ 500 triệu đồng trước khi tính thuế. Kê khai theo quý (4 lần/năm).
Nhóm 3 - Từ 3 tỷ đến dưới 50 tỷ đồng/năm: Áp dụng phương pháp tính thuế TNCN theo thu nhập (doanh thu trừ chi phí). Phải có sổ sách kế toán đầy đủ và kê khai theo quý.
Nhóm 4 - Từ 50 tỷ đồng/năm trở lên: Áp dụng chế độ kế toán và kê khai như doanh nghiệp.
Việc xác định đúng nhóm doanh thu giúp bạn biết chính xác nghĩa vụ thuế, phương pháp tính thuế và thời hạn kê khai áp dụng, tránh nhầm lẫn dẫn đến vi phạm.
2. Kiểm Kê Hàng Tồn Kho Tại Thời Điểm Chuyển Đổi
Đối với các hộ kinh doanh có doanh thu từ 3 tỷ đồng trở lên (áp dụng phương pháp tính thuế theo lợi nhuận), hàng tồn kho là yếu tố then chốt để xác định chi phí hợp lý.
Bạn cần thực hiện kiểm kê vào thời điểm 31/12/2025 hoặc 01/01/2026 để:
-
Xác định giá trị hàng tồn kho đầu kỳ năm 2026
-
Tránh tính chồng chi phí giữa giai đoạn khoán và kê khai
-
Có căn cứ pháp lý khi cơ quan thuế thanh tra
Lập biên bản kiểm kê có chữ ký xác nhận và lưu trữ cẩn thận để làm chứng từ khi cần thiết.
3. Đăng Ký Sử Dụng Hóa Đơn Điện Tử
Hóa đơn điện tử là "trái tim" của cơ chế kê khai mới. Theo quy định:
Bắt buộc từ tháng 6/2025: Hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm trong lĩnh vực bán lẻ, dịch vụ phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.
Khuyến khích cho tất cả các hộ: Ngay cả khi doanh thu dưới 1 tỷ, việc đăng ký sớm giúp bạn làm quen với quy trình và vận hành trơn tru khi chính thức áp dụng.
Các bước thực hiện:
-
Đăng ký với cơ quan thuế để được cấp mã số thuế (nếu chưa có)
-
Lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử uy tín
-
Cài đặt và học cách sử dụng phần mềm xuất hóa đơn
-
Thực hành trên môi trường thử nghiệm trước khi áp dụng chính thức
Hiện nay, Cục Thuế đã vận hành cổng trải nghiệm từ ngày 12/12/2025 để hộ kinh doanh thực hành các thao tác kê khai mà không lo sai sót.
4. Chuẩn Bị Sổ Sách Kế Toán Tối Thiểu
Dù không bắt buộc áp dụng chế độ kế toán phức tạp như doanh nghiệp, hộ kinh doanh vẫn cần có sổ sách ghi chép tối thiểu:
Sổ theo dõi doanh thu hàng ngày: Ghi chép tất cả giao dịch bán hàng, cung cấp dịch vụ với đầy đủ thông tin: ngày tháng, sản phẩm/dịch vụ, số tiền.
Sổ theo dõi chi phí (đối với nhóm 3 và 4): Ghi nhận các khoản chi như thuê mặt bằng, tiền lương nhân viên, mua nguyên vật liệu, tiền điện nước, chi phí vận chuyển...
Lưu trữ chứng từ: Hóa đơn mua hàng, hợp đồng, biên lai thanh toán phải được lưu giữ đầy đủ ít nhất 5 năm.
Nhiều hộ kinh doanh lo ngại sổ sách phức tạp, nhưng thực tế có thể sử dụng các phần mềm miễn phí hoặc thậm chí bảng tính Excel đơn giản để theo dõi. Quan trọng là phải ghi chép đầy đủ, chính xác và lưu trữ bài bản.
5. Mở Tài Khoản Ngân Hàng Riêng Cho Kinh Doanh
Từ năm 2026, hộ kinh doanh bắt buộc phải có tài khoản ngân hàng riêng phục vụ hoạt động kinh doanh và khai báo với cơ quan thuế. Việc này giúp:
-
Tách biệt rõ ràng giữa tài chính cá nhân và kinh doanh
-
Dễ dàng theo dõi dòng tiền vào ra
-
Minh bạch với cơ quan thuế khi thanh tra
-
Thuận tiện cho việc nộp thuế điện tử
Lưu ý: Không nhất thiết phải mở tài khoản mới, bạn có thể chỉ định một tài khoản hiện có làm tài khoản kinh doanh chuyên dụng.
6. Hoàn Thiện Thủ Tục Đăng Ký Kinh Doanh Và Đăng Ký Thuế
Nhiều hộ kinh doanh nhỏ từ trước đến nay vẫn hoạt động "tự phát" mà chưa đăng ký chính thức. Đây là rủi ro lớn khi sang năm 2026:
Rủi ro về xử phạt: Vi phạm đăng ký kinh doanh có thể bị phạt từ 5-20 triệu đồng tùy theo mức độ nghiêm trọng.
Rủi ro về thuế suất: Nếu không đăng ký hộ kinh doanh, thu nhập có thể bị tính theo biểu thuế lũy tiến của tiền lương, tiền công (lên tới 35%), thay vì mức thuế thấp hơn dành cho hộ kinh doanh.
Ví dụ: Một giáo viên dạy thêm nếu không đăng ký hộ kinh doanh sẽ bị áp dụng thuế lũy tiến cao, nhưng nếu đăng ký hợp pháp, mức thuế sẽ thấp hơn đáng kể.
7. Thực Hiện Kê Khai Thuế Đúng Thời Hạn
Sau khi hoàn tất các bước chuẩn bị, hộ kinh doanh cần nắm vững thời hạn kê khai để tránh bị phạt:
Kê khai theo quý: Đối với hộ có doanh thu dưới 50 tỷ đồng, kê khai 4 lần/năm, chậm nhất ngày 30 tháng đầu quý sau (30/01, 30/04, 30/07, 30/10).
Kê khai theo năm: Hộ có doanh thu dưới 500 triệu chỉ cần kê khai 1 lần vào cuối năm, chậm nhất 31/01 năm sau.
Quyết toán thuế: Thực hiện quyết toán cuối năm để xác định tổng nghĩa vụ thuế đã hoàn thành.
Mức Phạt Khi Vi Phạm - Những Điều Cần Biết
Để tránh rủi ro, hộ kinh doanh cần nắm rõ các mức phạt có thể gặp phải:
Vi Phạm Về Đăng Ký
Phạt từ 5-10 triệu đồng: Không đăng ký khi bắt buộc, đăng ký nhiều hộ, không đủ điều kiện thành lập, không thông báo thay đổi trong 10 ngày.
Phạt từ 10-20 triệu đồng: Kê khai không trung thực hồ sơ đăng ký hoặc tiếp tục kinh doanh ngành có điều kiện dù bị yêu cầu tạm ngừng.
Vi Phạm Về Hóa Đơn
Theo Nghị định 310/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ 16/01/2026, mức phạt về hóa đơn tăng mạnh:
Phạt từ 1-2 triệu đồng: Không lập 1 hóa đơn
Phạt từ 2-10 triệu đồng: Không lập từ 2-9 hóa đơn
Phạt từ 10-30 triệu đồng: Không lập từ 10-19 hóa đơn
Phạt từ 30-50 triệu đồng: Không lập từ 20-49 hóa đơn
Phạt từ 60-80 triệu đồng: Không lập từ 50 hóa đơn trở lên
Vi Phạm Về Kê Khai Thuế
Phạt cảnh cáo: Chậm kê khai 1-10 ngày với tình tiết giảm nhẹ
Phạt 1 lần số thuế trốn: Không nộp hồ sơ kê khai hoặc nộp sau 90 ngày (có tình tiết giảm nhẹ)
Phạt 1,5 lần số thuế trốn: Không có tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ
Phạt 2-3 lần số thuế trốn: Có từ 1-3 tình tiết tăng nặng
Truy cứu hình sự: Trốn thuế từ 100 triệu đồng trở lên hoặc tái phạm có thể bị phạt tiền 100-500 triệu đồng hoặc tù từ 3 tháng đến 2 năm.
Vi Phạm Về Kê Khai Sai
Phạt 20% số thuế khai thiếu: Khi kê khai sai dẫn đến thiếu số thuế phải nộp hoặc số thuế được miễn, giảm, hoàn cao hơn quy định.
Thói Quen Mới Hộ Kinh Doanh Cần Hình Thành
Ghi Chép Hàng Ngày
Thay vì chỉ quan tâm đến tổng doanh thu cuối tháng như trước, giờ đây bạn cần ghi chép doanh thu mỗi ngày, mỗi giao dịch. Điều này nghe có vẻ phức tạp nhưng thực tế chỉ mất 5-10 phút mỗi ngày nếu bạn có thói quen tốt.
Lưu Trữ Chứng Từ Có Hệ Thống
Tất cả hóa đơn mua hàng, biên lai, chứng từ thanh toán cần được sắp xếp theo tháng, theo loại để dễ tìm kiếm khi cần. Có thể sử dụng hộp đựng tài liệu, file kẹp hoặc quét lưu trữ điện tử.
Kiểm Tra Thời Hạn Định Kỳ
Đặt nhắc nhở trên điện thoại hoặc lịch làm việc về các mốc thời gian quan trọng: hạn nộp tờ khai quý, hạn quyết toán năm, hạn nộp thuế...
Cập Nhật Chính Sách Thường Xuyên
Chính sách thuế có thể thay đổi, bổ sung trong quá trình triển khai. Theo dõi thông tin từ Tổng cục Thuế, Cục Thuế địa phương hoặc tham khảo từ các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp.
Lợi Ích Khi Tuân Thủ Đúng Quy Định
Mặc dù ban đầu có vẻ phức tạp và tốn công sức, nhưng việc chuyển sang kê khai mang lại nhiều lợi ích:
Minh bạch tài chính: Bạn nắm rõ tình hình kinh doanh của mình, biết chính xác lãi lỗ, dễ dàng ra quyết định kinh doanh đúng đắn.
Dễ tiếp cận vốn vay: Khi có sổ sách, chứng từ đầy đủ, ngân hàng sẽ dễ dàng xem xét cho vay vốn kinh doanh.
Tạo uy tín: Hộ kinh doanh tuân thủ pháp luật sẽ có uy tín tốt với đối tác, khách hàng và cơ quan quản lý.
Cơ hội phát triển: Khi đã quen với kê khai, việc chuyển đổi lên doanh nghiệp sau này sẽ dễ dàng hơn rất nhiều.
Đại Lý Thuế THtax Đồng Hành Cùng Cá Nhân Và Hộ Kinh Doanh Trong Giai Đoạn Áp Dụng Luật Thuế TNCN 2025
Với nhiều thay đổi quan trọng về đối tượng chịu thuế, cách tính thuế và chính sách miễn – giảm thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi 2025 đòi hỏi cá nhân, hộ kinh doanh và nhà đầu tư cần hiểu đúng – áp dụng đúng – chuẩn bị sớm để hạn chế rủi ro và tối ưu nghĩa vụ thuế.
Đại lý thuế THtax sẵn sàng hỗ trợ khách hàng trong các nội dung:
-
Tư vấn, đánh giá mức độ ảnh hưởng của Luật Thuế TNCN 2025 đối với từng cá nhân, hộ kinh doanh
-
Hướng dẫn lựa chọn phương pháp tính thuế phù hợp (theo doanh thu hay theo thu nhập trừ chi phí)
-
Hỗ trợ xác định thu nhập chịu thuế, thu nhập được miễn – giảm thuế theo quy định mới
-
Hướng dẫn đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử, thiết lập sổ sách kế toán phù hợp với quy mô
-
Hỗ trợ kiểm kê hàng tồn kho, xử lý doanh thu chuyển tiếp khi chuyển từ khoán sang kê khai
-
Thực hiện kê khai, quyết toán thuế thu nhập cá nhân đúng quy định, đúng thời hạn
-
Đồng hành trong quá trình chuyển đổi mô hình quản lý thuế khi Luật chính thức có hiệu lực từ năm 2026
THtax cam kết cập nhật kịp thời – chính xác – bám sát quy định pháp luật, giúp khách hàng an tâm tuân thủ và tối ưu nghĩa vụ thuế trong bối cảnh chính sách thuế ngày càng thay đổi.
Hệ Thống Văn Phòng
🔹 Trụ sở chính: 702/63/7 Lê Đức Thọ, Phường An Hội Đông, TP. Hồ Chí Minh
🔹 VPĐD tại Đà Lạt: 72 Nguyễn Công Trứ, Phường Lâm Viên - Đà Lạt, Tỉnh Lâm Đồng
🔹 VPĐD tại Kon Tum: 227 Phan Đình Phùng, Phường Đăk Cấm, Tỉnh Quảng Ngãi
🔹 VPĐD tại TP. HCM: 779 Huỳnh Văn Lũy, Phường Bình Dương, TP. Hồ Chí Minh
🔹 VPĐD tại Gia Lai: 59 Trường Chinh, Phường An Nhơn Đông, Tỉnh Gia Lai
🔹 VPĐD tại Bảo Lộc: 48/49 Phạm Ngọc Thạch, Phường 1 – Bảo Lộc, Tỉnh Lâm Đồng
🔹 VPĐD tại Hà Nội: Phòng 701, Tòa nhà Kim Ánh, Số 1 ngõ 78, Phường Cầu Giấy, TP. Hà Nội
CÔNG TY TNHH ĐÀO TẠO & TƯ VẤN THTAX
📌 702/63/7 Lê Đức Thọ, Phường An Hội Đông, TP.HCM
📞 0934 518 268 – 0918 774 497
Hệ thống văn phòng :
🔹Trụ sở chính: 702/63/7 Lê Đức Thọ, Phường An Hội Đông, TP. Hồ Chí Minh
🔹VPĐD tại Đà Lạt: 72 Nguyễn Công Trứ, Phường Lâm Viên - Đà Lạt, Tỉnh Lâm Đồng
🔹VPĐD tại Kon Tum: 227 Phan Đình Phùng, Phường Đăk Cấm, Tỉnh Quảng Ngãi
🔹VPĐD tại TP. HCM: 779 Huỳnh Văn Lũy, Phường Bình Dương, TP. Hồ Chí Minh
🔹VPĐD tại Gia Lai: 59 Trường Chinh, Phường An Nhơn Đông, Tỉnh Gia Lai
🔹VPĐD tại Bảo Lộc: 48/49 Phạm Ngọc Thạch, Phường 1 – Bảo Lộc, Tỉnh Lâm Đồng
🔹VPĐD tại Hà Nội: Phòng 701, Tòa nhà Kim Ánh, Số 1 ngõ 78, Phường Cầu Giấy, TP. Hà Nội
CÔNG TY TNHH ĐÀO TẠO & TƯ VẤN THTAX
📌 702/63/7 Lê Đức Thọ, Phường An Hội Đông, TP.HCM
📞 0934 518 268 – 0918 774 497